„Mienie zabużańskie - nazwa określająca mienie  pozostawione przez osoby repatriowane w latach 1944-1952 z terenów należących przed II wojną światową do Polski - tzw. Kresów wschodnich bądź ziem zabużańskich. Repatriacja dokonana została na mocy tzw. Układów republikańskich z 1944 r., które równocześnie przewidywały zwrot wartości mienia pozostawionego „za Bugiem” przez rząd polski.
Próbując ostatecznie rozwiązać problem odszkodowań za mienie zabużańskie, 8 lipca 2005 roku uchwalono ustawę o realizacji  prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości  poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 169 poz.1418), na mocy której odszkodowania ograniczono do 20% ich pierwotnej wartości, natomiast nie ustalono ich górnego kwotowego limitu (poprzednia ustawa z 2003 r. przewidywała zwrot do 15% wartości i nie więcej niż 50 tys. złotych - zapis ten został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za sprzeczny z Konstytucją RP). Jednocześnie przewidziano dzień 31 grudnia 2008r. jako ostateczny termin zgłaszania roszczeń o odszkodowanie.” 
Źródło: Wikipedia

Rekompensata przysługuje z tytułu pozostawienia nieruchomości  poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w wyniku wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  lub jego opuszczenia w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. dokonanego na podstawie układów z września 1944r. zawartych pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządami Białoruskiej, Ukraińskiej i Litewskiej Socjalistycznej Republiki Rad. Układy te sankcjonowały utratę polskich Kresów Wschodnich na rzecz republik Związku Radzieckiego zanim decyzje formalnie zostały podjęte podczas konferencji w Jałcie i Poczdamie. Co prawda, repatriacja  (zwana eufemistycznie ewakuacją) według Układów z 1944 roku była dobrowolna, to jednak w ówczesnej sytuacji politycznej, owa dobrowolność była iluzoryczna. Repatrianci mogli zabrać ze sobą odzież, obuwie, bieliznę, pościel, żywność, sprzęty domowe i część inwentarza, ale nie mogli zabrać gotówki, złota, kamieni szlachetnych, obrazów, dzieł sztuki, samochodów, motocykli i mebli.
Obecnie „zabużanie” mogą otrzymać nie tylko prawo do zaliczenia wartości pozostawionych nieruchomości na poczet:

• ceny sprzedaży nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa,
• ceny sprzedaży prawa użytkowania wieczystego przysługującego Skarbowi Państwa,
• opłaty za przekształcenie  prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stanowiących  własność Skarbu Państwa, o których mowa w odrębnych przepisach, ale również otrzymać świadczenie w gotówce.

Zgodnie z treścią ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, warunkiem uzyskania takiej rekompensaty jest uzyskanie decyzji właściwego wojewody (nie dotyczy to osób posiadających zaświadczenia lub decyzje właściwych organów, wydane przed dniem 7 października 2005 roku). Decyzje takie wydawane są na wniosek osób ubiegających się o potwierdzenie tego prawa.

Przepisy ustawy stosuje się także do osób, które na skutek innych okoliczności związanych z wojną rozpoczętą w 1939 roku, były zmuszone opuścić byłe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z wnioskiem o wydanie decyzji, zgodnie z ustawą z dnia 8 lipca 2005r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami  Rzeczypospolitej Polskiej, występować mogą:

1. Właściciele nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
• byli w dniu 1 września 1939 r. obywatelami polskimi, zamieszkiwali w tym dniu na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz opuścili je z przyczyn o których mowa w art.1 w/w ustawy,
• posiadają obywatelstwo polskie;
2. W przypadku śmierci właściciela nieruchomości - prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim jego spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli posiadają oni obywatelstwo polskie. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty, następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej, albo w polskiej placówce konsularnej.

WYCENA MIENIA ZABUŻAŃSKIEGO

Zgodnie z art. 11 pkt. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz.1418 z dnia 6 września 2005 r.) „wartość rynkową  nieruchomości pozostawionej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej określa się na podstawie nieruchomości podobnych, położonych na obszarze porównywalnych rynków lokalnych funkcjonujących obecnie w Rzeczypospolitej Polskiej. Przy określaniu wartości nieruchomości uwzględnia się przeciętne ceny transakcyjne za nieruchomości podobne, w miejscowości  o zbliżonej liczbie mieszkańców, porównywalnym stopniu urbanizacji  i charakterze administracyjnym do miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona, położonej na obszarze województwa lub miasta wydzielone o których mowa w ust.2 z uwzględnieniem współczynników określających różnice w poziomie rozwoju gospodarczego tych województw lub miast”.
Zgodnie z art.8 pkt. 3 wartość pozostawionej nieruchomości określa się według stanu na dzień jej pozostawienia oraz według  cen albo kosztów odtworzenia na dzień wyceny.
Do wyceny mienia pozostawionego nie wchodzących w skład obecnego obszaru Rzeczypospolitej Polskiej niezbędne są:

1. Dokumenty repatriacyjne wydane przez organy państwowe - stron odnośnych umów międzynarodowych (republik Litwy, Białorusi, Ukrainy oraz ZSRR), a także orzeczenia Państwowego Urzędu Repatriacyjnego, określające w szczególności:
• dane o lokalizacji nieruchomości : miejscowość, powiat, województwo (wg nazewnictwa obowiązującego do 1939 r.) i obecny kraj położenia nieruchomości,
• dane charakteryzujące rodzaj pozostawionej nieruchomości,
  
• dane określające wielkość pozostawionej nieruchomości,
  
• datę pozostawienia nieruchomości,
  
• stan prawny nieruchomości w dacie jej pozostawienia,
  
• stan techniczny i użytkowy części składowych nieruchomości w dacie jej pozostawienia.
2. Orzeczenie lub wyrok polskiego sądu powszechnego, zawierający wyżej wyszczególnione  dane o pozostawionej  nieruchomości  - w przypadku innych omówionych wyżej dokumentów.
3. Opis pozostawionej nieruchomości sporządzony w każdym przypadku przez osobę uprawnioną, zawierający szczegółową charakterystykę pozostawionej nieruchomości i przedstawiający jej stan z dnia pozostawienia, sporządzony na podstawie dokumentów, a także fotografie, mapy czy inne dokumenty, które będą pomocne przy wykonywaniu wyceny.

W ostatnich latach zrealizowaliśmy kilkadziesiąt operatów szacunkowych, które stanowiły podstawę do uzyskania rekompensaty za mienie zabużańskie pozostawione przez osoby uprawnione. Przedmiotem dotychczas zrealizowanych operatów były nieruchomości rolne zabudowane i niezabudowane, nieruchomości leśne, obiekty gospodarcze, mieszkalne i produkcyjne. Wyceniane  przez nas nieruchomości zabużańskie  zlokalizowane były min. na terenie dawnych województw: wołyńskiego, wileńskiego, nowogródzkiego, ….....

Jeżeli  jesteście Państwo zainteresowani wykonaniem wyceny mienia zabużańskiego prosimy o kontakt osobisty lub telefoniczny z naszym biurem, zgłoszenie lub zapytanie można złożyć również drogą elektroniczną poprzez formularz zgłoszeniowy, po otrzymaniu którego skontaktujemy się z Państwem.